Opština Sokolac krenula je u realizaciju projekta izgradnje Gradske kuće sa trgom i spomenikom patrijarha Pavla, gdje će svoje mjesto naći Muzej Glasinca i Romanije, biblioteka, galerija, pozorište, bioskop i spomen-soba.
Procijenjena vrijednost Gradske kuće, trga i spomenika je između 6,5 i 7 miliona KM, a rok za izradu glavnog projekta je tri mjeseca. Za njega je odobreno 350.000 KM i to je u toku.
Milovan Bjelica, načelnik Sokoca kaže da će ovaj projekat Sokocu, Istočnom Sarajevu i ovom dijelu Republike Srpske dati jednu novu vrijednost, novu, urbaniju dimenziju, čije kulturne, duhovne i mnoge druge benefite do kraja ne shvataju ni ljudi na našem prostoru.
“Zbog toga postoje sumnje i neki skepticizam, iz kojeg se povremeno javlja i otpor, što je često na našem prostoru kada se želi graditi nešto veliko i važno. Međutim mi smo postepeno od oblikovanja ideje, pripremali javno mnjenje, objašnjavali i pojašnjavali značaj i važnost. Građanima smo predočili šta sve uključuje i objedinjuje Gradska kuća, potom smo ukazivali na značaj institucija koje postoje i koje planiramo osnovati, poput Muzeja Glasinca i Romanije, a koje će svoje mjesto naći u jednom takvom zdanju”, rekao je Bjelica.
Nakon javnog poziva i izrade idejnog rješenja građanima je i vizuelno predstavljen projekat, kako bi na taj način osjetili i razumjeli njegov značaj.
Gradske kuća gradi se na na placu koji je opština kupila za 230.000 maraka od kompanije Ntrejd. Ova kompanija je 2014. godine kupila imovinu bivšeg preduzeća „Sokolac, zajedno sa hotelom „Romanija“, i to u stečajnom postupku za 230.000 maraka.
Projekat je radio Projektni studio Motika iz Zvornika koji je izabran na osnovu pregovaračkog postupka.
“Sokolac očekuje podršku u ovom projektu od Vlade Republike Srpske i ne sumnjamo da nje neće biti, ali i od Vlade Republike Srbije, budući da sam već razgovarao sa ambasadorom u Sarajevu, njegovom ekselencijom gospodinom Aleksandrom Đorđevićem koji je pokazao zanimanje za idejno rješenje. Nakon završetka glavnog projekta mi ćemo se obratiti svim relevantnim faktorima na našim prostorima, kako bi zajedno krenuli u izgradnju”, rekao je načelnik Bjelica i istakao da Gradska kuća nije važna samo stanovnicima Sokoca i Romanije, nego i Republike Srpske i Srbije.
Bjelica kaže da bi se Gradska kuća, prema idejnom opredjeljenju arhitekte Novice Motike, gradila u stilu neoklasicizma, koji bi oslikao sadržaj i težinu glasinačkog i romanijskog istorijskog naslijeđa.
On otkriva da posebno mjesto u Gradskoj kući ima Spomen soba, koja će sa Vojničkim spomen grobljem Mali Zejtilnik činiti cjelinu odavanja počasti i kulture sjećanja na borce i tekovine Odbrambeno otadžbinskog rata, sa virtuelnim vodičem i modernom digitalnom prezentacijiom poginulih boraca, njihovih biografija, fotogafija i ličnih predmeta.
“Kada je u pitanju kulturna i istorijska zaostavština naroda ovog kraja, ona treba da bude izložena i predstavljena svim stanovnicima Srpske ali i gostima i prolaznicima u jednom zavičajnom muzeju”, navodi Bjelica.
“Znate glasinačka kultura je čuvena po svojim nalazima i iskopinama, život na Glasincu prema arheološkim nalazištima seže u paleolit, bronzano i željezno doba, a iskopine se nalaze u muzejima u Austriji i Mađarskoj. Kod nas je to istorijsko blago godinama bilo zapostavljeno, a ovaj i ovi periodi zanemareni. Mi smo nedavno promovisali suvenir opštine sa motivima Glasinačkih kolica koja se čuvaju u Beču”, kaže Bjelica.
Arhitekta Novica Motika iz Projektnog studija Motika pojašnjava da arhitektura neoklasicizma (ili klasicizma 18.v) označava pravac u arhitekturi koji je nastao sredinom 18. vijeka, kao dio neoklasicističkog pokreta u umjetnosti, a oslanja se na arhitekturu stare Grčke (koja je aktuelnim arheološkim otkrićima stekla današnji značaj), Rimskog carstva (vitruvijanske struje) i stariji klasicizam renesansnog pokreta u Italiji (ponajviše paladijanizam).
“Samim sadržajem Gradske kuće i trga u Sokocu, kao nove Srpske matice, arhitektura je ispisala linije. Krenuvši od pozorišta, muzeja, galerije, prostora za kulturne manifestacije, opštinske administracije opravdanost u smjeru neoklasicizma je apsolutna, što će ovaj jednistven sadržaj i objekat staviti u red najposjećenijih destinacija kada ugleda svoju svjetlost”, kaže on.
Da li će moderna arhitektura pričati ravnomjerno i ravnopravno sa dušom objekta, te opravdano nositi ime Gradske kuće sa trgom patrijarha Pavla, zapravo su razlozi zašto je arhitekta pristupio stilu koji kroz vrijeme koje je prošlo i koje tek dolazi, ima sve veći značaj.
“Sokolac je istočna kapija Republike Srpske i za preokret u svakom pogledu života na ovom prostoru potreban je jedan apstraktan sadržaj, a ovo je upravo put koji vodi ka tome”, smatra Motika.
On kaže da je fasada objekta u stilu neoklasicizma, grandioznih dimenzija, simetričnih oblika, sa dominantnim kolonadama koje akcentuju centralni dio ulaza u objekat, dok će unutrašnjost biti uređena prema najsavremenijim standardima, visokoenergetski efikasna, uz maksimalnu uštedu troškova.
Idejno rješenje predviđa objekat bruto površine 3.200 m2, a korisne površine 2.650 m2, smješten na Trgu ukupne površine od 6.150 m2 sa uređenim zelenim površinama, modernom rasvjetom, šetalištem i cjelokupnim parkovskim mobilijarom.
“Kada se uzme u obzir bruto površinu objekta i Trga dolazimo do skoro 10.000 m2 površine što za Sokolac predstavlja jedan od kapitalnih projekata za razvoj same Opštine”, kaže Motika.
On navodi da će Trgom dominirati spomenik partijarha Pavla visine osam metara, i postament 6,50 m.
Lokacija na kojoj bi bio smješten objekat je u sokolačkoj glavnoj ulici, Ulici Cara Lazara, na platou na kojem su se nekada nalazili Hotel „Romanija“ i bivša Policijska stanica, preko puta Spomenika srpskih boraca i zgrade današnje lokalne uprave, a u neposrednoj blizini Parka boraca Romanije.
(Aldijana Mirković)