Kotor Varoš je u posljednjih desetak godina doživio brz ekonomski razvoj zahvaljujući velikom broju domaćih i stranih investitora.
Prirodni resursi kojim raspolaže opština Kotor Varoš kao što su šume i vode, a posebno izvori bistre vode za piće, pružaju mogućnosti za brži i intenzivni razvoj zimskog i ljetnog turizma.
Na području opštine postoje pravi prirodni dragulji, kao što su Vilenjska vrela, rijeka Bobas i jedinstveni vodopad Skakavac.
Postoji i veliki potencijal za razvoj seoskog i planinskog turizma, lovnog i ribolovnog, ali i idealni uslovi za razvoj ekstremnih sportova poput paraglajdinga i planinarenja.
Opština Kotor Varoš je uspješno prošla proces sertifikacije za povoljno poslovno okruženje /BFC/ i time postala šesta jedinica lokalne samouprave u Srpskoj koja je nosilac ovog važnog i priznatog uvjerenja.
To je priznanje za kvalitet, ali i obaveza lokalne zajednice u pogledu kvaliteta pružanja usluga, prije svega privrednim subjektima, investitorima i ostalim nosiocima lokalnog ekonomskog razvoja.
U posljednjih desetak godina ova lokalna zajednica doživjela je brz ekonomski razvoj zahvaljujući velikom broju domaćih i stranih investitora.
Fabrika obuće “Sportek” zapošljava vše od 2.000 radnika i oni su nosioci razvoja u ovoj oblasti, dok Fabrika obuće “Dermal” ima 850 zaposlenih.
U mašinskoj industriji kompanija “Sim tehnik”, sa 280 zaposlenih radnika, ima cilj da postane lider u regionu u maloserijskoj proizvodnji, te da ostvari stabilnu konkurentnost na evropskom i svjetskom tržištu.
“Mehaničke konstrukcije” zapošljavaju preko 150 radnika. U “Fagus grupaciji” posluje osam članica koje imaju zajedno oko 400 zaposlenih, pri čemu je oko 80 odsto radnika sa područja opštine Kotor Varoš.
I brojni drugi privrednici su svojevrsni ambasadori dobre privredne aktivnosti i na osnovu njihovog rada potencijalni investitori mogu prepoznati opštinu kao sredinu sa kvalitetnim poslovnim ambijentom.
Od dolaska Slovena do Republike Srpske
Posebno interesantan za ovo područje je sedmi vijek, kada dolaze Južni Sloveni, koji su se, miješajući sa starosjediocima, zadržali sve do ovog vremena.
O tome svjedoče i brojni pisani dokumenti koji datiraju iz perioda 1322-1412. godine. To je u prvom redu povelja Stefana Drugog Kotromanića /bana srednjovjekovne Bosne od 1322-1353. godine/, kojom Vukosavu Hrvatiniću 1322. godine daruje župe Danicu i Vrbanju, sa gradovima Ključem i Kotorom.
Ovaj feudalni posjed kasnije je još više proširio Hrvoje Vukčić Hrvatinić /Stjepančić/, kojeg su nazivali gospodarem Donjih krajeva, područja od rijeke Vrbasa do rijeke Sane.
Srednjovjekovni grad Kotor 1519. godine prelazi pod tursku upravu. Nedugo nakon toga formira se i naselje Varoš, koje obuhvata područje današnjeg Donjeg Varoša.
Širenjem grada u oba pravca nastao je grad koji je u svom nazivu zadržao imena Kotor i Varoš, a u čiji sastav su tada ušla naselja: Kotor, Čepak, Slatina i Varoš, koja se prvi put pod tim imenom pominju 1889. godine.
Od 1918. godine Kotor Varoš je u sastavu Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, a od 1945. u sastavu FNRJ, kasnije SFRJ. Od 1995. godine Kotor Varoš je u sastavu Republike Srpske.
Više od 18.000 stanovnika – Poljoprivreda najvažnija
Prema posljednjem popisu Zavoda za statistiku Republike Srpske iz 2016. godine, u ovoj lokalnoj zajednici živi 18.361 stanovnik.
Na području opštine je 10 mjesnih zajednica: Kotor Varoš, Zabrđe, Vagani, Vrbanjci, Obodnik, Maslovare, Liplje, Grabovica, Šiprage i Kruševo Brdo.
Opština zauzima ukupno 560 kilometara kvadratnih, od čega površina pod šumama 56,72 odsto, poljoprivredna površina 38 odsto /pri čemu je samo 11,3 odsto ukupne teritorije opštine značajno za proizvodnju hrane/, te vodena površina 0,65 odsto.
U opštini Kotor Varoš 55 odsto stanovništva bavi se poljoprivrednom proizvodnjom kao dopunskom djelatnošću, a pet odsto kao osnovnom.
Sportski grad
Kroz istoriju, Kotor Varoš je uvijek bio sportski grad, a nekolicina sportista i sportskih radnika napravila je izuzetne karijere.
Najstariji sportski kolektiv je Fudbalski klub “Mladost”, koji se takmiči u Područnoj ligi Republike Srpske Grupa “Zapad”.
Rukometni klub “Kotor Varoš” je član Prve lige Republike Srpske i posljednjih nekoliko sezona je redovno u vrhu tabele.
Košarkaški klub “Mladost” je već dugi niz godina stabilan drugoligaš Republike Srpske, dok su džudisti kotorvaroške “Mladosti” istinski kolekcionari medalja sa velikih takmičenja.
Karate klub “Ipon” je najmasovniji sportski kolektiv na području opštine, a uz pomenute klubove tu su još i Klub borilačkih sportova “Panter”, Šahovski klub “Kotor Varoš”, Klub malog fudbala “Kotor Varoš”, Stonoteniski klub “Kotor Varoš” i Odbojkaški klub “Kotor Varoš”.
Gastro-fest
Opštinski “Gastro-fest” je tradicionalna i prepoznatljiva manifestacija u regionu koja okuplja veliki broj izlagača raznovrsnih kuhinja i jela, kao i izlagače zdrave hrane, kućne radinosti i suvenira.
Gastronomski turizam je veoma bitan segment turističke ponude, a cilj ove manifestacije je promocija gastro-kulture kao važnog dijela ukupne turističke ponude.
Kotorvaroška “Kotlićijada” predstavlja zaštitni znak opštine jer iz godine u godinu okuplja veliki broj ekipa, koje se takmiče u pripremanju lovačkog i ribolovačkog kotlića.
(Slobodan Petrović)