Među tačkama koje su izazvale najveću pažnju na 16. redovnoj sjednici Skupštine opštine Srbac bila je informacija o demografskom razvoju na području opštine Srbac u 2021. godini.
U informaciji su navedeni brojni pokazatelji, poput stope prirodnog priraštaja u Srpcu, broja rođene djece, sklopljenih brakova, migraciona kretanja stanovništva, broj zaposlenih, broj upisanih učenika i mjere populacione politike koje se provode na području srbačke opštine, a obuhvaćen je period u posljednjih pet do deset godina.
U raspravi je učestvovao odbornik Danko Dragojević koji je mišljenja da u opštini Srbac trenutno ima manje od 15.854 stanovnika, koliko je procjenjeno za 2021. godinu od strane Republičkog zavoda za statistiku RS.
„To se vidi i po drastičnom padu broja učenika, što će se u narednom periodu još više odraziti otvaranjem srednje škole u Laktašima, za koju će se vjerovatno odlučiti dosta djece iz srbačkih sela, kao što je slučaj sa učenicima iz Nove Vesi, Kobaša i Korova koji upisuju srednju školu u Derventi. Manje djece je i iz razloga što čitave porodice odlaze u inostranstvo i naši kadrovi popunjavaju mjesta u fabrikama širom Evrope. Mislim da bi se sa republičkog nivoa trebale uraditi neke stvari da se ti ljudi počnu vraćati jer za dvije do tri godine broj stanovnika u Srpcu će pasti na ispod 10 hiljada“, rekao je Dragojević.
Odbornica Dušanka Ignjatić je rekla da se zaposlenima u privrednim pogonima u Srpcu trebaju obezbijediti veća primanja i veća početna plata kako bi se motivisali da ostanu na ovom području, dok je odbornik Saša Jovičić pohvalio načelnika opštine kao predlagača ovog dokumenta ističući da je na pravi način sagledana ova problematika i da se ovom problemu mora stalno raspravljati.
„Ovdje su izneseni neki zabrinjavajući podaci, poput toga da stopa fertiliteta iznosi 1,3 odsto po majci, a kada je stopa ispod 1,9 to znači nestanak tog stanovništva. Takođe je navedeno da se za posljednjih osam godina broj stanovnika u Srpcu smanjio za hiljadu. Raduje što je prošle godine povećan broj sklopljenih brakova kojih je bilo 107, što je najviše još od 2011. godine. Međutim, zabrinjava konstatacija u ovom dokumentu koja kaže da već sada ne postoji dovoljan ljudski potencijal za budući demografski i društveno-ekonomski razvoj i da će se u budućnosti depopulacija i demografsko izumiranje nastaviti“, rekao je Jovičić.
On je pohvalio projekte, kao što su izgradnja vrtića i zgrade za mlade bračne parove i predložio da se uvedu dodatne pronatalitetne mjere.
„Mislim da u budžetu imamo prostora da određenim realokacijama obezbijedimo sredstva za besplatne udžbenike za sve učenike do devetog razreda. Trebalo bi razmisliti i o dodatnom sufinansiranju troškova smještaja djece u vrtić i da možda budemo jedna od prvih opština koja bi djeci u potpunosti plaćala boravak u vrtiću“, rekao je Jovičić.
U raspravi je učestvovao i odbornik Branko Grahovac koji je rekao da je situacija po ovom pitanju zabrinjavajuća ali je lokalna i republička uprava izvukla maksimum kako bi popravila navedeno stanje i obezbijedila sredstva iz budžeta za mjere populacione politike.
„Kada vidimo da se iz opštinskog budžeta izdvaja do sada najviše sredstava za socijalne kategorije otkad postoji Centar za socijalni rad, to svjedoči da se demografska slika nije popravila. Ono što moramo konkretno preduzeti je da motivišemo mlade da rađaju što više djece i jedna od najboljih mjera koje su donesene u zadnje vrijeme je stimulisanje sa iznosom od 750 KM porodica u kojima je jedan od roditelja nezaposlen, a koje imaju četvoro djece. To će opredjeliti one koje imaju dvoje do troje djece, da se odluče i za četvrto i to je dobra mjera Vlade Republike Srpske“, rekao je Grahovac.
Odbornik Aleksandar Babić je podsjetio da je u julu prošle godine održana tematska sjednica na temu demografskog razvoja u Srpcu, na prijedlog Kluba odbornika SNSD-US-NDP i dodao da su Vlada Republike Srpske i Opština Srbac donijeli brojne kvalitetne mjere za poboljšanje postojećeg stanja.
„Pored najnovije mjere za roditelje sa četvoro i više djece, tu su i nove opštinske mjere, poput oslobađanja plaćanja prevoza za učenike prvih razreda u stoodstotnom iznosu, rekonstrukcije srednjoškolskog centra što je poboljšalo kvalitet nastave, povećanja stipendija u zadnjih par godina i slično“, rekao je Babić.
Na 16. sjednici Skupštine opštine Srbac usvojen je i Program korištenja sredstava za podsticaj zapošljavanja za 2022. godinu po kojem je za finansiranje mjera podsticaja u ovoj godini planirano 50 hiljada KM.
Odbornik Saša Jovičić podržao je ovaj Program i dodao da bi sredstva za ove podsticaje trebala biti veća, što bi se moralo obezbijediti određenom budžetskom preraspodjelom. Jovičić ističe da, pored lica kojima se pruža podrška za zapošljavanje i samozapošljavanje, a koja se nalaze na evidenciji Zavoda za zapošljavanje RS, treba stimulisati i zapošljavanje lica koja su odmah dobila posao, bez prijavljivanja na biro.
“Imamo kod nas primjer u Specijalističkom centru “Hemera” u Srpcu gdje smo medicinskoj sestri koja je završila srednju školu omogućili da odradi pripravnički staž i dali joj pripadajuću platu sa uplaćenim porezima i doprinosima a nakon toga je zaposlili na neodređeno vrijeme. Mislim da još ima takvih situacija u Srpcu i smatram da bi se određenim zaključkom ili pravilnikom trebalo omogućiti da, ako se radi o prvom zaposlenju, a radnik se nije prijavljivao na biro, poslodavci i u ovom slučaju dobiju podsticaje. Ako su odmah zaposlili radnike to treba stimulisati a ne destimulisati”, rekao je Jovičić.
Zamjenik načelnika opštine Vladimir Gužvić rekao je da ovaj prijedlog može biti regulisan nakon usvajanja Programa sa određenim pravilnikom i dodao da je ovo samo jedan od načina da se poboljša demografska politika u Srpcu i donesu nove pronatalitetne mjere.
“Sa proceduralne strane možemo brzo reagovati na usvajanje bilo kakvih inovativnih ideja kojima ćemo ne samo zadržati, već i privući ljude da se vrate u našu opštinu. Na jednoj od narednih sjednica skupštine naći će se budžet za iduću godinu pa očekujem dosta prijedloga odbornika za poboljšanje uslova za otvaranje novih privrednih pogona i povećanje zaposlenosti. Međutim, kod tog dijela će biti potrebno dosta sredstava i negdje u budžetu ćemo se morati odreći potrošnje koja neće doprinositi razvoju, kako bismo uložili u privredni dio i povećali zaposlenost, što će takođe uticati na demografski razvoj, veći broj novorođene djece, upisanih đaka i slično. Smatram da će svaka dobra ideja poboljšati naše pronatalitetne mjere po kojima smo trenutno među prvim opštinama u Republici Srpskoj”, istakao je Gužvić.